ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਰੋਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿਵੇਕਲੀ ਆਵਾਜ਼

ਹਰਮੇਸ਼ ਮਾਲੜੀ

ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਚੋਣ ਮਸ਼ਕਾਂ ਕਰਦੇ ਚੋਣ ਭਲਵਾਨਾਂ ਨੇ ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਵੱਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਰੈਲੀਆਂ ਕਰਨ, ਜਨਤਕ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕਰਨ, ਰੁੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ, ਵਫਾਦਾਰੀਆਂ ਬਦਲਣ, ਘਰੋਂ ਘਰੀਂ ਜਾ ਕੇ ਵੋਟਾਂ ਮੰਗਣ ਤੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੀ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਪੱਕਾ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਤ ਦਿਨ ਇੱਕ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰੀ ਦੱਸਣ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦਾ ਘਾਣ ਕਰਨ ਵਰਗੀਂ ਦੂਸ਼ਣਬਾਜੀ ਕਰਕੇ ਸਿਆਸੀ ਗਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਸੱਚੀ-ਮੁੱਚੀ ਦੀਆਂ ਗਾਲਾਂ ਵੀ ਕੱਢ ਰਹੇ ਇਹਨਾਂ ਚੋਣ ਭਲਵਾਨਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿਵੇਕਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਵੀ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਿਵੇਕਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੇ ਜੋਰ ਦੇ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ 'ਜਿੱਤੇ ਕੋਈ ਵੀ, ਲੋਕ ਹਰਨਗੇ' ਹਰ ਵਾਰੀ ਹਾਕਮ ਜਮਾਤਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਧੜਾ ਜਿੱਤ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਰ ਵਾਰੀ ਲੋਕ ਹਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ'' ਇਸ ਆਵਾਜ਼ ਨੇ ਹੋਕਾ ਦਿੱਤਾ ''ਲੋਕੋ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਫਜ਼ੂਲ ਕਸਰਤ ਦੀ ਘਸਰ0ਘਸਾਈ ਮਗਰ ਧੂਹੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਧੜਾ ਬੰਨੋ'' ਆਪਣੇ ਧੜੇ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤ ਕਰੋ, ਆਪਣੇ ਹਿੱਤਾਂ ਹੱਤਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂੰ ਹੋ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਪਿੜ ਮੱਲੋ।''

ਮੌਜੂਦਾ ਚੋਣ ਅਮਲ ਨਾਲੋਂ ਸਪਸ਼ਟ ਨਿਖੇੜੇ ਦੀ ਲਕੀਰ ਖਿੱਚਦੀ, ਇਹ ਨਿਵੇਕਲੀ ਆਵਾਜ਼, ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ-ਕਿਸਾਨਾਂ, ਸਨਅਤੀ ਕਾਮਿਆਂ, ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ 'ਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ਸ਼ੀਲ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਚੌਂਦਾਂ ਬਾਜ਼ਮੀਰ, ਘੋਲਾਂ 'ਚੋਂ ਪਰਖੇ ਪ੍ਰਤਿਆਏ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਬਣੀ ਸੁਬਾਈ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਚੋਣ ਅਮਲ ਨਾਲੋਂ ਨਿਖੇੜੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਨੁਕਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚੋਣ ਅਮਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਰਜਾ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਬਲਕਿ ਸਭਨਾਂ ਕਮਾਊ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਭਟਕਾਊ ਤੇ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰੂ ਅਮਲ ਹੈ, ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਲ਼ਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮੁੱਦਿਆ ਤੇ ਜਥੇਬੰਦ, ਸੰਘਰਸ਼ ਹੀ ਇਸ ਅਮਲ ਹੈ ਦਰੁੱਸਤ ਬਦਲ ਹੈ।

ਇਸ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੰਜ ਕੁ ਸੌ ਪਿੰਡਾਂ ਕਸਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਣਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਾਉਣ ਲਈ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਪੋਸਟਰ ਲਾਉਣ, ਘਰੋਂ ਘਰੀਂ ਜਾ ਕੇ ਹੱਥ ਪਰਚੇ ਵੰਡਣ, ਆਪਣੀਆਂ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਟੋਲੀਆਂ ਰਾਹੀਂ, ਨਾਟਕ, ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫੀਆਂ, ਗੀਤਾਂ, ਜਾਗੋ ਮਾਰਚਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੁੜਦੇ ਕੱਠਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਪਹੁੰਚਾਈ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ-ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਇਹ ਆਵਾਜ਼ ਗਈ ਹੈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕੰਨ ਧਰਕੇ ਸੁਣਿਆ, ਹੁੰਗਾਰਾ ਦਿੱਤਾ, ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ 'ਤੇ ਇਸ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਸੱਦੇ 'ਤੇ ''ਪਗੜੀ ਸੰਭਾਲ ਕਾਨਫਰੰਸ'' ਵਿਚੱ 27 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਬਰਨਾਲੇ ਦੀ ਦਾਣਾ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਪੰਦਰਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹਾਜ਼ਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਪੱਗ ਦੀ ਕੀਮਤ ਸਮਝਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਇਸ ਆਵਾਜ਼ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਲਫ਼ਜ਼ ਇਹ ਕਹੇ 'ਅਸੀਂ ਇਹ ਕੱਠ ਕੋਈ ਲਾਲਚ ਦੇ ਕੇ ਨਹੀਂ ਸੱਦਿਆ'' ਨਾਂ ਹੀ ਇੱਥੇ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਪੈਨਸ਼ਨਾਂ, ਸ਼ਗਨ ਸਕੀਮਾਂ ਜਾਂ ਇੰਕਰੀਮੈਂਟਾਂ ਵਰਗੇ ਰੋਜ਼ ਮਰਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਪੈਂਹਟ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ 'ਉਤਰ ਕਾਟੋ ਮੈਂ ਚੜਾਂ' ਦੀ ਖੇਡ ਖੇਡਦੇ ਹਾਕਮਾਂ ਦੀ ਇਸ ਖੇਡ ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਦੇਖਣਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਸ਼ਹੀਦ ਨੇ ਪੌਣੀ ਸਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਸੀ 'ਅਗਰ ਲਾਰਡ ਰੀਡਿੰਗ ਦੀ ਥਾਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੋਹਰੀ ਸਰ ਪ੍ਰਸ਼ੋਤਮ ਠਾਕਰ ਦਾਸ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਕੀ ਫਰਕ ਪੈਂਦਾ' ਜੇਕਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟਣ ਕੁੱਟਣ ਵਾਲਾ ਰਾਜਕੀ ਢਾਂਚਾ ਉਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ'... ਸੋ ਭਰਾਓ ਸਾਡੀ ਗੱਲ ਬਿਲਕੁਲ ਸਾਫ ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਦੇ ਜਾਣ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਹੀ ਰਾਜਕੀ ਢਾਂਚਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਰਿਹਾ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਪਿੱਛਲੇ ਪੈਂਹਠ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਭਾਵੇਂ ਹਾਕਮਾਂ ਦੀ ਬਦਲੀ ਕਈ ਵਾਰ ਹੋਈ, ਪਰ ਗਰੀਬਾਂ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਉਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਸਿਰਕਰਦਾ ਆਗੂ ਪਾਵੇਲ ਕੁੱਸੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਜਾ ਦੇ ਉਲਟ ਭੁਗਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਤਾਜਾ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕਰਨ ਦੇ ਅਮਲ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਲੋਕ ਕਦੋਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਸਰਕਾਰੀ ਅਦਾਰੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹੋਣ, ਬਿਜਲੀ ਬੋਰਡ ਸਮੇਤ ਇਹਨਾਂ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦਰਜਨਾਂ ਵਾਰ ਧਰਨੇ, ਮੁਜਾਹਰੇ ਕੀਤੇ ਤੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਜਾ ਦੇ ਉਲਟ ਇਹਨਾਂ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫਿਰ ਹੀ ਵਿਧਾਨਕਾਰ, ਸੰਸਦ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕਿਵੇਂ ਹੋਏ? ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਭੰਗਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਚੋਣ ਅਮਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅਸਲ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਲਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 48 ਲੱਖ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਨੌਜਵਾਨ ਰੋਜ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਕੁੱਟੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਹਜਾਰਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਕਰਜੇ ਨਾਲ ਵਿੰਨੇ ਕਿਰਤੀ ਲੋਕ, ਫਾਕੇ ਕੱਟਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹਨ, ਪਰ ਸਭ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਹਾਕਮ ਜਮਾਤੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇਸੀ ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸ਼ਾਹੂਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਫਾਇਦੇ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਡਾਂਗ ਦੇ ਜੋਰ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਹਨਾਂ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਤੇ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਸੁਖਾਲੀ ਹੋਣੀ ਹੈ, ਮੁਲਕ ਲਈ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਰਾਹ ਖੁੱਲਣਾ ਹੈ' ਮਸਨਲ, ਜਮੀਨ ਹੱਦ ਬੰਦੀ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਕੇ ਵਾਧੂ ਨਿਕਲਦੀ ਜਮੀਨ ਬੇਜਮੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਣ ਨਾਲ, ਤੇ ਕੌਮੀ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਕੌਮੀ ਸਨਅਤ ਲਾ ਕੇ, ਜਿਹੜੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰਤ ਹੋਏ, ਇਹ ਮੁੱਦੇ ਚੋਣ ਪ੍ਰਚਾਰ ਵਿੱਚ ਗੁੰਮ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਲੋਕ ਵਿਰੋਧੀ ਸਾਮਰਾਜੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਸਮਝੌਤੇ ਰੱਦ ਕਰਕੇ, ਹੀ ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ਦੇ ਮਾਲ ਖਜਾਨੇ ਬਚਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਚੋਣ ਪਾਰਟੀਆਂ ਕੋਲ ਇਹ ਮੁੱਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਖੇਤ ਮਜ਼ਦੂਰ ਆਗੂ ਤੇ ਕਮੇਟੀ ਤੇ ਕਨਵੀਰ ਲਛਮਣ ਸਿੰਘ ਸੇਵੇਵਾਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਭਰਾਵੋਂ ਇਹਨਾਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇੰਨੇ ਖੁੰਗਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਹੁਣ ਗਰੀਬ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਧੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥ ਪੀਲੇ ਕਰਨ ਜੋਗੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਹੇ, ਨਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ, ਨਾ ਵਿੱਦਿਆ ਨਾ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ, ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਤੱਕ ਵੀ ਖੋਹ ਲਿਆ ਹੈ। ਸਭ ਕੁਝ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਖੋਹ ਕੇ ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਸਸਤਾ ਆਟਾ, ਪੈਨਸ਼ਨਾਂ ਤੇ ਸ਼ਗਨ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਕੇ ਵਰਚਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਉਹ ਗੱਲ ਹੋਈ ਜਿਵੇਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜੇਬ 'ਚੋਂ ਪੰਜ ਸੱਤ ਲੱਖ ਰੁ ਕੱਢ ਕੇ ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਪੰਜ ਸੌ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਜਾਹ ਹੁਣ ਤੂੰ ਘਰ ਨੂੰ ਚਲਾ ਜਾ, ਹੁਣ ਸੋਚਣਾ ਤੁਸੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਜੇਬ 'ਚੋਂ ਬਟੂਆ ਕੱਢਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਸੁੱਕਾ ਜਾਣ ਦੇਣਾ ਕਿ, ਪੰਜ ਸੌ ਤੇ ਸਬਰ ਕਰਨਾ, ਭਾਵ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦੀ ਕਮਾਈ ਲੁੱਟ ਕੇ ਹੁਣ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਟੇ ਦਾਲ ਵਰ੍ਹਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੱਲ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ ਝੰਡਾ ਸਿੰਘ ਜੇਠੂਕੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਧੜਾ ਜੇਕਰ ਇਹ ਗੱਲ ਸਮਝ ਲਵੇ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੱਢਣ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਦੂਸਰਾ ਰਾਹ ਇਹਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਰਾਹੀਂ ਹਾਕਮਾਂ ਕੋਲੋਂ ਮੰਗਾਂ ਮਨਵਾਉਣ ਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਲੋਕ ਧੜੇ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹਉ ਕਿ ਸਾਡੀ ਤਾਕਤ ਘੱਟ ਹੈ। ''ਤਾਕਤ ਭਰਾਓ ਓਨੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਹੀ ਘੱਟ ਲਗਦੀ ਹੈ ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ, ਤੱਕ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਅਹਿਸਾਸ ਨਹੀਂ? ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਲੰਮੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਲੰਮੇ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਅਰਬ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰਾਂ ਖਿਲਾਫ ਹੋਈਆਂ ਲੋਕ ਬਗਾਵਤਾਂ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਹਾਕਮ ਮੁਲਕ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੇ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ਸ਼ੀਲ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬੜੇ ਜਾਨ ਹੂਲਣੇ ਘੋਲ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਲੋਕ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਨਿੱਤਰ ਆਉਣ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਝੁਕਣਾ ਪੈਂਦਾ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੇਸ਼ੱਕ ਲੋਕ ਵਿਰੋਧੀ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਅੱਜ ਦੀ ਲੋਕ ਲਹਿਰ ਛੋਟੀ ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਇਸਨੇ ਹਾਕਮਾਂ ਨੂੰ ਮਨਮਾਨੀਆਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜੇਕਰ ਕੁਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਚੌਥਾਂ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਹਰਕਤਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਲੋਕ ਤਾਕਤ ਅੱਗੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਖੜ ਸਕਦਾ। ਝੰਡਾ ਸਿੰਘ ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੱਠੇ ਹੋਣ ਦੇ ਰਾਹੀ ਆਉਂਦੇ ਰੋੜਿਆਂ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਇਹ ਚੋਣਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਹਾਕਮ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਜਾਤਾਂ ਮਜ੍ਹਬਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰ ਨਾਲ ਲੜਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਭੱਈਆ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਫਰਤ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਚੌਕਸ ਹੋ ਜਾਈਏ, ਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਆਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਜੋਟੀ ਪੈ ਜਾਵੇ, ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਰਲਾ ਲਈਏ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਤੁਰੇ ਫਿਰਦੇ 48 ਲੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੁੱਕਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਈਏ ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧਕੇ ਸਾਡੀਆਂ ਅਬਾਦੀ ਦਾ ਅੱਧ ਬਣਦੀਆਂ ਸਾਡੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਤੇ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਲਈਏ, ਫਿਰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਤਾਕਤ ਤੁਹਾਡਾ ਮੁਹਰੇ ਨਹੀਂ ਖੜ ਸਕਦੀ। ਉਹਨਾਂ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਇਹ ਕਸਰਤ ਅਸੀਂ ਕਈ ਪਰ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ, ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਜਾਣੂੰ ਹਾਂ, ਇਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਜਾਣੂੰ, ਸੌ ਆਉ ਲੋਕ ਤਾਕਤ ਜੋੜ ਕੇ, ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਲੈਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵਾਲੇ ਸਵੱਲੜੇ ਰਾਹ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੀਏ।

ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ : ਮਾਲੜੀ, ਤਹਿ. ਨਕੋਦਰ (ਜਲੰਧਰ)