ਕਚੇ ਅਤੇ ਠੇਕਾ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਹਕੀਕਤ

ਕਚੇ ਅਤੇ ਠੇਕਾ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਵਾਟ ਅਜੇ ਮੁੱਕੀ ਨਹੀਂ, ਨਵੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਣੈ

ਨਰਿੰਦਰ ਜੀਤ

24 ਦਿਸੰਬਰ 2016 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ “ਪੰਜਾਬ ਐਡਹਾਕ, ਠੇਕਾ ਅਧਾਰਤ, ਦਿਹਾੜੀ ਦਾਰ, ਕਚੇ, ਵਰਕ ਚਾਰਜ ਅਤੇ ਆਊਟ ਸੋਰਸਡ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਭਲਾਈ ਕਾਨੂੰਨ -2016" ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ |

ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਮੁਖ ਪ੍ਰਾਵਧਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣਾ ਚਾਹਾਂਗੇ, ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ:-

ਸੰਘਰਸ਼ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦਾ - ਮਲਾਈ ਖਾਣ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੀ ਲਾਈਨ ਚ

1.        ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਮਕਸਦ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿਚ ਗਰੁੱਪ A, B, C ਅਤੇ D ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਐਡਹਾਕ, ਠੇਕਾ ਅਧਾਰਤ, ਦਿਹਾੜੀ ਦਾਰ, ਕਚੇ, ਵਰਕ ਚਾਰਜ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ “ਆਊਟ ਸੋਰਸਡ” ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਠੇਕੇ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨਾ ਹੈ |

2.        ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ "ਆਊਟ ਸੋਰਸਡ ਮੁਲਾਜ਼ਮ" ਉਹ ਹਨਂ, ਜੋ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੇਂ ਨਿੱਜੀ ਮੈਨਪਾਵਰ ਏਜੰਸੀਆਂ ਰਾਹੀ ਰੱਖੇ ਹਨ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹਾਜਰੀ ਸਬੰਧਿਤ ਦਫਤਰ ਦੇ ਰਜਿਸਟਰਾਂ ਤੇ ਲਗਦੀ ਹੈ|

ਦੀਵਾਨੀ ਦਾਅਵਾ, ਫੌਜਦਾਰੀ ਕੇਸ ਜਾਂ ਜਾਬਤੇ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਲੰਬਿਤ ਹੋਣ ਨਾਲ ਵੀ ਰੁਕ ਸਕਦਾ ਹੈ ਨਿਯਮਿਤ ਹੋਣਾ 

3.        ਨਿਯਮਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਨਿਮਨਲਿਖਤ ਸ਼ਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ :

a.                ਉਹ ਸਬੰਧਤ ਪੋਸਟ ਲਈ ਘੱਟ ਤੋਂ  ਘੱਟ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਪੂਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋਣ,

b.               ਉਹ ਸਬੰਧਤ ਪੋਸਟ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਵਿਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਪੂਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋਣ

c.                ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੋਈ ਹੋਵੇ

d.               ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚਾਲ ਚੱਲਣ ਦੀ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਸਹੀ ਤਸਦੀਕ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ;

e.                ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਰਵਿਸ ਦੌਰਾਨ ਆਚਰਣ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇ;

f.                ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੋਈ ਦੀਵਾਨੀ, ਫੌਜਦਾਰੀ ਜਾਂ ਅਨੁਸ਼ਾਸ਼ਨੀ ਮਾਮਲਾ ਲੰਬਿਤ ਨਾਂ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਨਾਂ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ |

g.               ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਤੌਰ ਐਡਹਾਕ, ਠੇਕਾ ਅਧਾਰਤ, ਦਿਹਾੜੀ ਦਾਰ, ਕਚੇ, ਵਰਕ ਚਾਰਜ ਜਾਂ ਆਊਟ ਸੋਰਸਡ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ |

ਪਰਖ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਮੁਢਲੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਤਨਖਾਹ

4.           ਨਿਯਮਿਤ ਕੀਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਰਖ ਕਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਜਿਸ ਪੋਸਟ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਸਦੀ ਤਨਖਾਹ ਬੈਂਡ (Pay Band) ਦੇ ਮੁਢਲੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲੇਗੀ | ਜੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਘਟਾਈ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗੀ (Pay to be protected) |

5.           ਨਿੱਜੀ ਮੈਨਪਾਵਰ ਏਜੰਸੀਆਂ ਰਾਹੀ ਲਏ "ਆਊਟ ਸੋਰਸਡ ਮੁਲਾਜ਼ਮ" ਨਿਯਮਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ ਤੇ ਠੇਕੇ ਤੇ ਰੱਖੇ ਜਾਣਗੇ | ਅਜਿਹੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਚ "ਮੁਢਲੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੋਈ" ਹੋਣ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਉਪਰੋਕਤ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਹਨ |

6.              ਠੇਕੇ ਤੇ ਰੱਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਓਹੋ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲੇਗੀ ਜੋ ਨਿੱਜੀ ਮੈਨਪਾਵਰ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ|

7.             ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਨਿਯਮਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਵਾਲਿਆਂ ਸੇਵਾ ਸ਼ਰਤਾਂ ਅਤੇ ਜਾਬਤੇ ਦੇ ਨਿਯਮ ਹੂ ਬਹੂ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ |

ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿਚਲੇ ਕਾਮਿਆਂ ਦਾ ਨਿਤਮਿਤ ਹੋਣਾ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ

8.              ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੇਂ ਇਹਨਾਂ ਐਡਹਾਕ, ਠੇਕਾ ਅਧਾਰਤ, ਦਿਹਾੜੀ ਦਾਰ, ਕਚੇ, ਵਰਕ ਚਾਰਜ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਊਟ ਸੋਰਸਡ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਠੇਕੇ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਦਾ  ਸਾਰਾ ਵਿਤੀ ਭਾਰ ਖੁਦ ਹੀ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ| ਉਹ ਇਹਨਾਂ ਕਦਮਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਜੇ ਉਹ ਇਹਨਾਂ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਵਿਤੀ ਭਾਰ ਨੂੰ ਖੁਦ ਸਹਿਣ ਕਰਨ ਯੋਗ ਹਨ | ਉਹ ਇਹ ਭਾਰ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਨਹੀਂ ਸੁੱਟ ਸਕਦੇ|

ਨਿਯਮਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਠੇਕੇ ਤੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਚ ਸਿਆਸੀ ਦਖਲ ਅੰਦਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਅਫ਼ਸਰੀ ਮਨਮਾਣੀ ਦਾ ਰਾਹ ਮੋਕਲਾ

9.            ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਤਹਿਤ “ਚੰਗੀ ਮਨਸ਼ਾ” (good faith) ਨਾਲ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੋਈ ਦੀਵਾਨੀ  ਜਾਂ ਫੌਜਦਾਰੀ ਦਾਅਵਾ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇਗੀ|

10.      ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਪ੍ਰਾਵਧਾਨਾਂ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ absorption ਜਾਂ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਕਲੇਮ ਕਿਸੇ ਅਦਾਲਤ ਜਾਂ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਵੱਲੋਂ ਸੁਣਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ|

11.         ਨਿਯਮਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੀਆਂ ਕੈਟੇਗਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਨਵੀਆਂ ਪੋਸਟਾਂ, ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੋਈਆਂ ਸਮਝੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ | ਰਾਖਵੀਆਂ ਕੈਟੇਗਰੀਆਂ ਦਾ ਬੈਕਲਾਗ ਗਿਣ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਪੋਸਟ ਖਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਸਿਧੀ ਭਰਤੀ ਰਾਹੀ ਭਰਿਆ ਜਾਵੇਗਾ|

12.         ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯਮ ਬਣਾ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗੱਜਟ ਵਿਚ ਛਾਪ ਸਕਦੀ ਹੈ